Dzieje kościoła p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu odzwierciedlają trudną i często tragiczną historię kujawskiej ziemi i historię polskiej państwowości.
Kościół Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu
Fundatorem kościoła p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu był prawdopodobnie książę Leszek Bolesławowic, który panował w latach 1173-1186. 1231-1239). Jego budowę kontynuowali kolejni władcy Inowrocławia. Kościół oddano do kultu we wrześniu 1233 roku i stał się parafialną świątynią miasta aż po lata 30. XIV wieku.
Kościół Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu
Następne lata ba nawet stulecia, to w historii kościoła Najświętszej Maryi Panny pasmo klęsk i nieszczęść.
W 1239 roku został spalony w czasie najazdu księcia pomorskiego Świętopełka na Inowrocław. Dnia 2 września 1431 roku pod Inowrocław dotarło wojsko krzyżackie pod wodzą Josta Strupperga, które w dwa dni później zdobyło miasto i spaliło kościoły. Najbardziej ucierpiał kościół p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny. Zniszczenia były tak wielkie, że bogata dotąd parafia popadła w wielkie kłopoty finansowe. Kościół z wolna podupadał, a czary goryczy dolał XVII wiek i wojny ze Szwedami.
Kościół Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu - fronton z ceglanymi wieżami
Kościół powoli stawał się ruiną. Po wojnie północnej w latach 1700-21, żaden z kościołów w Inowrocławiu nie nadawał się już do użycia. Próba remontu świątyni także zakończyła się niepowodzeniem. w 1779 roku zawaliła się ściana zamykająca prezbiterium, pociągając za sobą sklepienie. Ocalała w gruzach stojąca w głównym ołtarzu gotycka rzeźba Madonny. Ostatecznym ciosem był pożar świątyni w nocy z 3 na 4 grudnia 1834 roku. Świątynia spłonęła doszczętnie i odtąd wypalone mury kościoła zaczęto nazywać Ruiną. Nazwa miała także odzwierciedlać stan państwa polskiego, a w zasadzie jego brak.
Gotycka rzeźba Madonny w inowrocławskiej "Ruinie". Więcej o Uśmiechniętej Madonnie z Inowrocławia Tutaj
Kolejne prace restauracyjne rozpoczęto w 1900 roku, a już w 1901 r. zaczęto wyposażać wnętrze świątyni. Kościół konsekrował 25 sierpnia 1929 roku jego odnowiciel, Antoni Laubitz, wówczas biskup sufragan gnieźnieński.
W czasie okupacji niemieckiej okupant zamienił kościół na magazyny. Po powojennej odbudowie, dekretem z dnia 25 kwietnia 1980 roku kardynał prymas Wyszyński, z dniem 3 maja 1980 roku, po blisko 400 latach, ponownie erygował parafię Imienia Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu, a wcześniej w 1966 roku ustanowił kościół świątynią rektorską. Na mocy decyzji Stolicy Apostolskiej z 10 kwietnia 2008 r. kościół podniesiono do rangi bazyliki mniejszej.
Kościół p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu słynie płaskorzeźbionymi i rytymi ciosami tkwiącymi w zewnętrznych ścianach świątyni. Już na początku XIX w. uważano je za zabytki cenne, unikalne w Polsce, warte ocalenia dla potomnych.
Kościół Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu - tajemnicze artefakty na ścianie świątyni
Próbowano wyjaśnić ich symboliczne znaczenie. Hipotez było kilka, m.in.: że kościół był wcześniej świątynią pogańską, że zbudowano go z gruzów pogańskiej świątyni, wstawiając w jego mury kamienie z wyobrażeniami pogańskich bóstw, albo najnowsze, że płaskorzeźbione maski mają związek z cywilizacją celtycką, z uprawianym przez ten lud kultem "ściętych głów". Niestety, żadna z nich nie została potwierdzona przez naukowców. Wiadomo tylko, że technika wmurowania w ścianę świątyni płaskorzeźbionych ciosów jednoznacznie wskazuje, że umieszczono je w trakcie budowy kościoła. Za: odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl
Opr. wog
Fot. Elżbieta Fazel.
Polecana literatura: Sikorski Cz., Kościół p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu, Inowrocław, 1991.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz